EMM DOOR DE JAREN HEEN

In 1925 werd in Lithoijen een toneelvereniging opgericht genaamd OKK: Oefening Kweekt Kunst. Het was de zoveelste vereniging in het dorp, want er werd actief toneel gespeeld door allerlei geledingen van de bevolking. OKK speelde prima, maar in het naburige Lith werd de naam al snel verbasterd tot O Knor Knor. Reden om de naam in 1928 te veranderen in Eendracht Maakt Macht. En hoewel tegenwoordig vooral de afkorting gebruikt wordt, draagt de enige in Lithoijen overgebleven toneelvereniging deze naam nog steeds met ere. Vroeger werd er toneel gespeeld in het café van Gerritje van Maren. Alleen mannen speelden en kwamen er vrouwenrollen in het stuk voor dan werd er gespeeld in travestie. Dat was in de jaren voor en vlak na de oorlog heel gebruikelijk. Het publiek ging ook gescheiden kijken. Er waren voorstellingen voor mannen en uitvoeringen voor vrouwen, anders kreeg men geen toestemming van de pastoor. Dat mocht de pret niet drukken. Men speelde met verve en de zaal was altijd uitverkocht.

de jaren 50 en 60

In de vijftiger en zestiger jaren werd de moraal wat losser en mochten er vrouwen meespelen met de stukken. Ook het publiek mocht gemengd komen kijken. Het duurde echter tot 1974 voordat de eerste vrouwen (meisjes) lid konden worden van Eendracht.
In 1961 deed de legendarische regisseur Frans Koopman zijn intrede in de vereniging. Hij zou de EMM 40 jaar trouw blijven en had kwaliteit in tekstbehandeling hoog in het vaandel. Het was niet ongebruikelijk dat repetities onder zijn leiding duurden tot diep in de nacht. Vooral tegen de uitvoering was hij niet te stuiten. Zomer en winter op sandalen kwam hij vaak te voet van het station in Oss naar Lithoijen. Hij reisde echter ook graag “per vriendelijke gelegenheid”. Frans Koopman is tot het einde van zijn regisseurscarrière Lithoijen trouw gebleven. Een prachtig portret van hem, geschilderd door Jan de Vries, hangt in gemeenschapshuis Avanti.
Met de opkomst van de televisie, begin jaren zestig, kwam de klad in de bezoekersaantallen, zoals bij zoveel andere toneelverenigingen. EMM wilde niet spelen voor een half lege zaal en werd een aantal jaren sluimerend gehouden.

de comeback van 1975

In 1974 was er echter een aantal jongeren dat hieraan een eind maakte. Men belde Frans Koopman, die onverminderd enthousiast was en belegde een vergadering met alle bekende leden van Eendracht Maakt Macht. Het oude bestuur en vele anderen uit Lithoijen boden de jongeren graag de helpende hand – en een spaarbankboekje met 200 gulden – en in 1975 beleefde EMM een comeback met een mooi gestileerde uitvoering van De Vrek van Molière. Na dit nieuwe succes werd men alleen maar enthousiaster. De club groeide zowel in kwantiteit als in kwaliteit.
Er werd gestreefd naar jaarlijks een avondvullende voorstelling. Daarnaast dook EMM overal op in het verenigingsleven van de gemeente Lith. Was er een jubileum, afscheid of ging de kleuterschool op reis, EMM was er vaak bij. Men schreef sketches en liedjes en het enthousiasme spatte er van af. Geen wonder dat men overal in het dorp een helpende hand vindt bij de uitvoeringen. Zelden wordt vergeefs aangeklopt bij mensen die hand- en spandiensten verlenen en overal kunnen spullen worden geleend of gekregen. Ook de kostuumkelder groeit bijna uit zijn voegen en er hoeft zelden om kleding gevraagd te worden.
Af en toe, soms naar aanleiding van een jubeljaar, speelt EMM graag iets meer, iets groters dan het bekende avondvullende stuk. Een voorzichtige aanzet hiervan werd gegeven met In het Witte Paard.

soms meer dan eens per jaar

Was er veel succes met Leentje uit ’t Hemelrijk, bij het twaalfeneenhalfjarig bestaan van de Lievekamp, EMM stond daar ook met een echt Amsterdams Volkstoneelstuk. In het originele decor, gehaald in Alkmaar, speelde men De Jantjes voor een uitverkochte schouwburg. Het succes was ongekend. Het mooie was dat veel oud-leden ook hun steentje bijdroegen aan het betere acteerwerk. Een prestatie van formaat.
Begin jaren negentig klopte Olga Gloudemans, Geertje van Kilsdonk en Janneke Baijens aan bij EMM. Zij wilden ook toneel spelen. In no time was EMM-jeugd geboren. Wat is er heerlijker dan je eigen hobby enthousiast door te kunnen geven aan jongeren. In een steeds wisselende bezetting speelt EMM-jeugd inmiddels al vele jaren mooie stukken. Heel veel jongeren van Lithoijen hebben het toneelspelen zo met de paplepel ingegoten gekregen. We noemen hier successen als Grease, De Koning van Katoren, Sweeney Todd en het prachtige De Club van Lelijke Kinderen. Onverminderd geestdriftig speelt EMM-jeugd in 2009 De Snoepwinkel van Zevensloten. Ook zij gaan af en toe op toernee. Speciaal voor hen zijn er eenakters met liedjes geschreven door o.a. Jan Smeets. Zijn Grote Straatkattensongfestival heeft op een aantal regionale festivals veel belangstelling getrokken.
Wanneer er een uitvoering is van het jeugdtoneel, schenkt de vormgevingsploeg van EMM zeker zoveel aandacht aan de uitvoering als bij een voorstelling door de volwassenen. Een enthousiaste groep van vrijwilligers zorgt voor decor, kleding, grime en techniek en stelt zo de jongeren in staat kennis te maken met het echte theater. Daarbij worden ze vaak begeleid door muzikanten van formaat, die graag live muziek maken tijdens de uitvoeringen.

spelen op elke mogelijke locatie

Heel af en toe, als er een aanleiding is, of veel inspiratie, dan gaan jongeren en volwassenen samen de bühne op en spelen zij met het hele dorp een fantastisch stuk. Deze bühne kan dan overal zijn, zowel op het dorpsplein als op de uiterwaarden aan de Maas.
Het eerste grote buitenspektakel is in 2001 Ge Makt ’t Mee, 100 jaar Lithoijen in 1000 beelden. Het hele dorp is opgetrommeld om zowel voor als achter de schermen mee te werken aan dit muziektheaterstuk dat 100 jaar geschiedenis van Lithoijen verbeeldt. Meer dan 200 mensen werken mee en zo’n 1500 man publiek geniet van 3 prachtige uitvoeringen. Dit succes smaakt natuurlijk naar meer en vindt zijn apotheose in de uitvoeringen van Avalon in september 2007 op de uiterwaarden van de Maas. Nu nog wordt enthousiast verhaald over repetities en uitvoeringen van dit prachtig mystieke stuk dat zijn weerga niet kent. Jong en oud verenigd in muziek, zang en spel, met een mooi verhaal in een prachtig decor tegen een fantastische achtergrond.

het kleine podium

Maar ook het kleine podium blijft trekken. EMM en EMM-jeugd blijven hun uitvoeringen geven in gemeenschapshuis Avanti en soms in de buitenlucht. In september 2008 heeft daarom een select publiek kunnen genieten van een theatrale wandeling door het dorp tijdens Liefde op ’t Platteland. Hetzelfde recept werd in 2010 herhaald tijdens Boeren, Burgers en Buitenlui, ter gelegenheid van de samenvoeging van de voormalig gemeente Lith bij de gemeente Oss.

Jong en oud enthousiast werkend aan een hobby, waar velen hun bijdrage aan leveren en waar een groot publiek van kan genieten, dat is waar Eendracht Maakt Macht trots op is. Een vereniging met en voor het dorp.